Met de grote storm van afgelopen week is er een enorme ravage ontstaan die in de miljoenen loopt. In enkele gebieden was Nederland zelfs weinig verwijderd van het niveau van een orkaan. Toch was ook de Nederlandse nuchterheid te merken. Het advies was immers: code oranje, en wat later: code rood oftewel: ga niet de weg op. Veel forensen trokken zich daar weinig van aan, zeker nu de treinen niet reden. Dan heb ik het echter over de automobilisten. Daarvoor was het risico betrekkelijk klein. Vrachtwagenchauffeurs liepen namelijk het grootste risico. Om een dergelijk voertuig met deze windkrachten in balans te houden moet je zeer ervaren zijn. Zeker wanneer je de lading nog moet ophalen en de wagen dus nog leeg is.

Daar komt echter bij dat ook de meest ervaren chauffeur in deze omstandigheden weinig kan doen om te voorkomen dat er ongelukken gebeuren. Die Hollandse nuchterheid en plichtsbesef om gewoon “je werk te doen”, moeten we echter onderscheiden van chauffeurs die inzien dat het rijden met hun voertuig op dat moment levensgevaarlijk was, maar toch “moesten rijden” van de baas. Immers, genoeg chauffeurs kregen te horen dat zij wel moesten gaan, en dat het anders als werkweigering gezien zou worden. En dus gingen er een hoop, ook onbeladen, de weg op, met alle gevolgen van dien.

De ravage hebben we gezien, zelfs doden moeten we betreuren. Treuriger is echter het feit dat chauffeurs door hun werkgever onder druk zijn gezet om toch te gaan rijden met gevaar voor eigen leven. Die werkgevers zaten immers veilig op kantoor of thuis terwijl de Nederlandse chauffeurs, die toch al enorm te kampen hebben met de Oost Europese concurrentie, ondanks de enorme storm gewoon “moesten” rijden.

De vraag is echter of de werkgever juridisch gezien recht heeft om te eisen dat de chauffeurs “moeten” gaan rijden. In de arbeids- of uitzendovereenkomst zal veelal iets opgenomen staan in de trant van dat de werknemer verplicht is aanwijzingen van zijn werkgever op te volgen. Over het algemeen kun je de weigering om aan die aanwijzing gevolg te geven dan ook opvatten als werkweigering, hetgeen onder omstandigheden kan en mag leiden tot ontslag. Die omstandigheden zijn hier alleen heel anders: er is noodweer en er kan bezwaarlijk van chauffeurs worden verwacht dat zij met dit weer met gevaar voor eigen leven de weg op gaan. Sterker nog: het is juist slecht werkgeverschap indien de werkgever dit van u zou eisen.

Juridisch sta je als werknemer dan ook in je recht om te weigeren met dit weer te gaan rijden. De keerzijde is alleen dat zo’n gelijk pas later volgt. Een ontslag wordt pas achteraf geaccordeerd of vernietigd door een rechter. Tegen die tijd wordt aangevoerd dat de verhoudingen dan zodanig zijn verstoord dat ontslag, zij met een vergoeding, dan alsnog wordt verleend. Om die reden is het vooral belang om samen sterk te staan en te zorgen dat alle werknemers, of een groot gedeelte daarvan, tegelijk weigert te rijden met dergelijke weersomstandigheden. Een werkgever zal immers niet zo snel iedereen ontslaan. Twijfelt u hoe te handelen in een dergelijk geval? Laat u dan vooraf goed inlichten voor door een van onze advocaten, zodat u weet wat uw rechten zijn.

Robbert Poort, advocaat