Ruim acht jaar geleden werd de Turkse minderjarige jongen Yusuf Salduz onder druk gezet door de Turkse politie om een bekennende verklaring af te leggen voor iets waarvan hij zegt het niet gedaan te hebben. Enkele jaren later heeft de hoogste Europese Rechter geconcludeerd dat deze jongen geen eerlijk proces heeft gehad omdat hij het recht had om voorafgaand aan zijn verhoor een advocaat te spreken en omdat hij recht had op een advocaat bij zijn verhoor. De gedachte was toen: als hier vanaf het begin een advocaat bij was geweest, dan was dit nooit gebeurd. En dat is ook zo natuurlijk.

Om die reden heeft het Europese Hof voor de Rechten van de Mens bepaald dat iedere verdachte het recht heeft op bijstand van een advocaat bij zijn verhoor. In Nederland gaat het echter niet zo snel en al helemaal niet zo uitgebreid! Pas sinds 1 maart 2016 is door de Hoge Raad bepaald dat in bepaalde gevallen je als verdachte het recht hebt om je te laten bijstaan door een advocaat bij het verhoor. Ik schrijf bepaalde gevallen, want in de meeste gevallen is dat recht eerder een wassen neus dan een echt recht.

Waarom is dit recht een wassen neus? Omdat justitie een onderscheid maakt tussen de aangehouden en de niet-aangehouden verdachte en dat is niet te begrijpen. Bij relatief grote zaken of bij zaken waarin je op heterdaad bent betrapt word je als verdachte aangehouden en heb je in zoverre dus recht op een “gratis” advocaat die je kan spreken voor je verhoor bij de politie en deze advocaat kan je ook bijstaan tijdens jouw verhoor. Maar in de meeste gevallen wordt je natuurlijk niet op heterdaad betrapt, zijn het geen grote zaken, maar kleine misverstanden die je als burger moet zien uit te leggen bij de politie. Een grote meerderheid van deze zaken wordt dan ook afgedaan door een verhoor van de niet-aangehouden verdachte en dan mag je alles zelf betalen of loop je een groter risico op een veroordeling door geen advocaat mee te nemen.

Wat gebeurt er dan? Je krijgt een brief waarin je wordt opgeroepen voor verhoor en er wordt doodleuk bij gezet: “u mag op eigen kosten een advocaat meenemen.” Iedereen ziet de dure advocaat tarieven al voor zich en neemt geen advocaat mee. Maar ze vergeten dat die advocaat misschien wel voor een sepot had kunnen zorgen waardoor die geldboete, taakstraf of gevangenisstraf nooit zou zijn opgelegd! De gedachte: “als je onschuldig bent, heb je geen advocaat meer nodig”, is allang niet meer van deze tijd. Het verleden leert nu eenmaal dat ook de politie fouten maakt en vaak niet eens bewust. Een klein detail in uw verklaring dat niet klopt maar waar u het belang niet van in ziet, kan het verschil uitmaken tussen een dagvaarding bij de rechter of een sepot van de zaak.

Wat nu te doen? Krijgt u een brief thuis van de politie met oproep tot verhoor? Bel dan ons kantoor zo snel mogelijk voor advies. Ons kantoor kan contact zoeken met de politie en proberen te regelen dat de advocaatkosten alsnog vergoed worden of, als vanaf het begin al duidelijk is dat u er niets mee te maken heeft, dat alle kosten alsnog worden vergoed als uw zaak geseponeerd wordt. Maar zorg in ieder geval ervoor dat u vooraf het beste juridische advies heeft gekregen!

Robbert Poort/Advocaat